Eva Voortman - Insideout softball science, mei 2020

​

​

Wat heb je allemaal nodig om hard te gooien? Nou eigenlijk alles, van de grote teen van de afzetvoet tot de hand in je handschoen, en van de teen van de landingsvoet tot de vingertop van je werphand. Om de bal optimaal te kunnen versnellen moet je de vingers van je werphand zo snel mogelijk laten gaan en dat moet dan dus letterlijk vanuit je grote teen komen. Waarom dat zo is en hoe je van die teen naar je vingers je lichaam kan versnellen ga ik de komende weken uitleggen aan de hand van bevindingen uit wetenschappelijke artikelen in combinatie met mijn ervaring als pitcher(trainer). Deze week: Separatietijd

 

Uit bijna alle onderzoeken wordt duidelijk dat lengte en gewicht belangrijke factoren zijn voor balsnelheid. Maar met relatief kleine pitchers die toch hard gooien, wordt het al snel duidelijk dat er meer factoren een rol spelen. De timing van de beweging is een stuk lastiger te meten en minder vaak onderzocht, maar lijkt een belangrijke factor in het geheel. De timing en snelheid van het lichaam oftewel de timing en snelheid van de kinetische keten.

 

De kinetische keten, rotatiesnelheden, vrijheidsgraden, het wordt steeds meer duidelijk hoe ingewikkeld het eigenlijk is om zo hard en precies te gooien als pitchers dat willen. In de vorige artikelen zijn de onderliggende mechanismen van het menselijk bewegen uitgelegd, we gaan het nu hebben over een specifieke schakel in de keten. De schakel tussen de pelvis (het bekken) en de thorax (het bovenlichaam). De schakel heeft aan iedere kant een rotatiesnelheid, namelijk de rotatiesnelheid van de pelvis en de rotatiesnelheid van de thorax. Om de timing van een beweging te meten wordt er uitgegaan van de pieken in de rotatiesnelheid, oftewel de piekrotatiesnelheid. De tijd tussen de piekrotatiesnelheid van de pelvis en de piekrotatiesnelheid van de thorax is de zogenaamde separatietijd van de romp.

 

Nog een term dus, die separatietijd. De separatietijd van de romp, was de kern van mijn masteronderzoek. Zowel mijn scriptie als bachelor onderzoek focuste zich eerder al op het soft- en honkbalwerpen. De interesse voor de separatietijd volgde uit mijn nieuwsgierigheid naar de timing van de pitchbeweging, waar dus ook nog relatief weinig onderzoek naar gedaan is.

 

Een belangrijke schakel in de keten, die hierboven al genoemd werd, is die tussen de pelvis en de thorax. De energie wordt hier via de romp doorgegeven van de sterke onderkant van de keten naar de zwiepende bovenkant. Wat  de  tijd hiervan is, of beter gezegd, wat deze tijd zou moeten zijn, is een nog onbeantwoorde vraag.

 

Om meer te weten te komen over de separatietijd bij softball pitchen wordt zowel de piekrotatiesnelheid van het bekken als de piekrotatiesnelheid van de thorax gemeten met sensoren. Door de tijd tussen de pieken in de gemeten signalen te berekenen wordt het duidelijk wat de separatietijd was van die specifieke pitch.

Opvallend aan de resultaten was het hoge aantal metingen waar een negatieve separatietijd werd gemeten. Een negatieve separatietijd betekent dat de keten niet in de juiste volgorde werd ingezet, het bovenlichaam draaide eerder dan het bekken.

 

Omdat de vraag is hoe de timing moet zijn als de kinetische keten wel loopt, is het interessant om naar de metingen met een positieve separatietijd te kijken. Dan blijkt dat de piekrotatiesnelheid van het bekken, de piekrotatiesnelheid van de thorax en de separatietijd significante factoren zijn voor de balsnelheid.

 

Lekker draaien dus met dat bekken? Nee, zo simpel ligt het niet. De drie factoren zijn en blijven onderdeel van een keten.  De volgorde, snelheid en piek bepalen hoeveel energie er doorgegeven wordt omhoog. De schakels ervoor bepalen hoeveel energie erin gaat en de schakels erna hoeveel eruit komt.

 

Daar komt de titel van de artikelen weer terug, van top tot teen naar de top. De principes zijn besproken, de schakel met de separatietijd van de romp is besproken. Tijd om de schakel in het geheel te plaatsen, in de fases van het pitchen. Van set up tot follow-through.

 

Volg je het nog? Heb je een vraag? Je kunt mij bereiken via @eva.voortman en info@evavoortman.nl.

 

Tot de volgende!

Eva

​

​

​